Podatek od spadku i darowizn – czy można go uniknąć?

adw. Katarzyna Florczak-Keller

Czy można uniknąć zapłaty podatku od spadku i darowizn? W przypadku obowiązku zapłacenia podatku od spadków i darowizn można uniknąć zapłacenia podatku w wyłącznie po spełnieniu określonych ustawą warunków. Istotne jest od kogo podatnik otrzymuje darowiznę lub kto nabywa spadek. Istotna jest także wartość darowizny / spadku.

Kto może skorzystać z wyjątkowego zwolnienia od spadku i darowizn?

Regulacje podatkowe dzielą podatników na kilka kategorii, dla których przewidziane są określone limity. W tym miejscu skupię się na tzw. grupie zerowej tj. najbliższej rodzinie (dziecko, małżonek, małżonka, rodzeństwo, wnuk, rodzic, dziadek, babcia, pasierb, pasierbica, ojczym i macocha). Ta grupa może skorzystać z wyjątkowego zwolnienia od spadku i darowizn po spełnieniu następujących warunków: zgłoszenie otrzymania darowizny lub spadku do urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy oraz (warunek konieczny) udokumentowania otrzymania pieniędzy dowodem przekazania na rachunek bankowy.

Darowizna otrzymana przez małżonków od jednego rodzica

Darowizna otrzymana przez małżonków od rodzica jednego z nich będzie zwolniona z opodatkowania jedynie w połowie to znaczy w odniesieniu do dziecka tego rodzica, a w pozostałym zakresie podlega rozliczeniu z urzędem na zasadach ogólnych. Powyższy podatek nie będzie podlegać zapłacie np. w przypadku, gdy zstępny otrzyma od rodzica darowiznę, a następnie przekaże w drodze darowizny tę wartość lub rzecz dla swojego małżonka. W takim przypadku obie czynności prawne podlegają rozliczeniu w grupie zero według zasad jak to przedstawiono w akapicie poprzedzającym.

Niewypełnienie wymogów uprawniających do skorzystania ze zwolnienia wiąże się z obowiązkiem opodatkowania według zasad jak dla pierwszej grupy podatkowej z kwotą wolną od podatku w wysokości dziewięciu tysięcy sześciuset trzydziestu siedmiu złotych (9.637,00 zł).

Zwolnienie przysługuje jeżeli zgłoszenie do urzędu nastąpi w ciągu sześciu miesięcy licząc od daty powstania obowiązku podatkowego (przy umowie darowizny zadecyduje moment złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego lub faktycznego przekazania darowizny, a w przypadku nabycia spadku zadecyduje data uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku lub wpisania aktu poświadczenia dziedziczenia bądź też europejskiego poświadczenia dziedziczenia).

Czy termin zgłoszenia do urzędu darowizny / spadku można przedłużyć?

Charakter terminu zgłoszenia do urzędu darowizny lub spadku na formularzu SD-Z2 ma charakter materialny, co oznacza, że w/w terminu nie można przedłużyć lub przywrócić. Ten termin ma charakter nieprzekraczalny.

Obdarowani, którzy nie korzystają ze zwolnienia, a kwota przekracza kwotę wolną od podatku, mają obowiązek złożyć zeznanie podatkowe do odpowiedniego urzędu na formularzu SD-2 w terminie miesiąca od otrzymania darowizny. Niezłożenie zeznania na formularzu lub złożenie w/w po terminie spowoduje nie tylko konsekwencje fiskalne, w tym zapłatę odsetek od zaległości podatkowych, ale również wszczęcie postępowania karno-skarbowego kwalifikowanego jako uchylanie się od opodatkowania.

Jakie kary za uchylenie się od opodatkowania darowizny / spadku?

Na podstawie art. 54 § 1 Kodeksu Karno skarbowego: podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.

Powyższe niesie za sobą dalekosiężne i niejednokrotnie dotkliwe konsekwencje. W przypadku gdy wartość darowizny lub spadku jest znaczna nawet osoba z grupy najbliższych (tzw. grupa zero) będzie zobowiązana do zapłaty podatku na zasadach ogólnych przewidzianych dla grupy pierwszej podatkowej wraz z odsetkami od zaległości podatkowych; może się zdarzyć że dodatkowo w/w zapłaci grzywnę lub zostanie pozbawiona wolności. Wysokość należności podatkowych w takich przypadkach może wynieść nawet kilkaset tysięcy złotych i w skrajnych przypadkach może przekroczyć wartość przedmiotu darowizny czy spadku.

Szukasz pomocy w dziedzinie jaką jest prawo spadkowe? Łódź to lokalizacja naszych głównych klientów i siedziba naszej Kancelarii. Drogą on-line udzielamy pomocy prawnej dla mieszkańców z całej Polski. Zapraszamy do kontaktu.

powrót do publikacji sprawdź naszą ofertę